Kalın Bağırsak Polipleri

Polipler, kalın bağırsağın iyi huylu hastalıklarıdır. Kalın bağırsakların iç yüzeyini örten tabakanın anormal büyümesi sonucu gelişen ve bağırsak kanalı içine doğru büyüyen kabartılardır. Kalın bağırsağın en sık görülen hastalıklarıdır. Polip görülme sıklığı erişkinlerde %15-20 , 50 yaş üzerinde ise bu oran %40-50’lere ulaşır. Polipler farklı şekillerde oluşabilir. Bazı polipler, düz (Sapsız veya sesil) bazıları ise bir sap aracılığıyla  bağırsak duvarına bağlanırlar (Saplı polip). Büyüklüklerine göre de sınıflandırıldığında ise dimünatif,orta boy ve büyük poliplerden bahsedilir.

Polipler şekil ve boyut olarak sınıflanmalarına ek olarak davranış özelliklerine göre de sınıflandırılırlar. Sadece bir kabartı olarak bağırsak içinde oluşabilirler ve vücutta herhangi bir zararlı etki göstermeyenlere  iyi huylu polipler denir. Bazı polipler ise çoğalabilir, büyür ve kansere dönüşüm gösterirler. Bu poliplere kötü huylu polipler denir. Buna ek olarak polipler tek olabilecekleri gibi kalın bağırsak içinde birden fazla sayıda da bulunabilir.  Bazı hastalarda ise bağırsakta onlarca, nadir bazı hastalarda ise kalın bağırsakta yüzlerce, binlerce polip oluşur.

Risk Faktörleri Nelerdir ? Kimlerde Polip Görülür ?

Kolon polipleri kadın erkek her bireyde görülebileceği gibi herhangi bir yaşta da ortaya çıkabilir. Hastaların %90’ından fazlası 40 yaşın üzerinde olan kişilerdir. Bu yaştan sonra risk, her 10 yılda ikiye katlanır. Kalın bağırsak kanseri ,kalın bağırsak polibi hikayesi olanlarda , ülseratif kolit ve Crohn hastalığı ,meme, yumurtalık ve rahim kanseri olanlar, 50 yaş üzerindeki bireyler risk yüksektir.  Ayrıca ; Yağlı besinlerle beslenmek ,sigara içmek, alkol almak ,spor yapmamak , kilolu olmak ta riski arttıran etkenlerdir.

Poliplerin Belirtileri Nelerdir ?

Polipler büyük çaplara ulaşmadıkça veya kanserleşmedikçe pek bir belirti  vermezler. Sıklıkla  polip kolonoskopi (Endoskopi) veya kalın bağırsak filmi sırasında tesadüfen bulunur. Polipler, nadiren makattan kanama veya daha nadir bağırsak tıkanıklığı (Obstrüksiyon) bulgularıyla kendini gösterirler. Kanamanın miktarı polibin yerleşim yerine bağlıdır. Kanama genellikle dışkılama sırasında görülür. Hastalar nadiren devamlı kanamaya bağlı kansızlık  bulguları ile başvuru yaparken, nadiren ciddi kan kayıplarına rastlanır .Sümüksü akıntı özellikle kalın bağırsağın son bölümünde (Rektum) yerleşimli poliplerde görülmektedir. Dışkılama alışkanlığında değişiklik  genellikle büyüdükçe  gözlenir ve bağırsak tıkanıklığına  bağlı karın ağrısına neden olabilirler.

Kolon Polipleri Kansere Dönüşürmü ? Polipler Kansermidir ? 

Genellikle iyi huylu olmasına rağmen poliplerin, kanserlerle olan ilişkisi kesin olarak gösterilmiştir. Kalın bağırsak kanserlerinin %90’dan fazlası polip zemininde gelişir. Fakat her polip kanser demek değildir. Ancak poliplerde anormal  ve kontrolsüz hücre bölünmesi sonucu oluşmaktadır. Bu düzensiz hücre büyümeleri sonucu kalın bağırsakta  önce polipler oluşmaktadır. Bir polipin kanserleşmesi için yaklaşık 8-10 yıl kadar bir süre geçer. Bu nedenle polipler kanser öncüsü hastalık olarak kabul edilirler. Hangi polipin kanserleşeceği doku incelemesi (Patolojik inceleme) yapılmadan anlaşılamayacağı için poliplerin çıkarılması gerekir. Kalın bağırsakta görülen poliplerin çıkarılması kalın bağırsak kanseri hastalığının önlenmesinde, erken tanı ve tedavisinde çok önemlidir.

Kalın Bağırsak Poliplerinin Kansere Dönüşümünü Destekleyen Bulgular

Kalın bağırsak kanserine eşlik eden poliplerin varlığı, kalın bağırsak kanseri nedeni ile bağırsak ameliyatı olan hastaların dokuları incelendiğinde kanserli dokuya ek olarak çıkarılan bağırsağın diğer bölümlerinde de kalın bağırsak polipi olduğu gösterilmiştir. Kalın bağırsak kanserlerinde % 50 ye varan oranda kalın bağırsak polipi eşlik eden lezyon olarak gözlenir. Kalın bağırsak poliplerinin sık rastlandığı toplumlarda poliplerin en sık görüldüğü ortalama yaş ile kalın bağırsak kanserinin en fazla görüldüğü ortamla yaş arasında 10 yıl kadar bir süre tespit edilmiştir. Bu süre, kalın bağırsak polipinden kanser gelişimi için gerekli süreye uymaktadır. Coğrafi dağılım açısından da anlamlı sonuçlar bulunmuştur. Poliplerin ender gözlendiği ülkelerde kalın bağırsak kanseri de ender olarak görülür. Çekum, çıkan kolon, transvers kolon, inen kolon, sigmoid, rektum kalın bağırsağın bölümleridir ve  polipler, kalın bağırsakta en sık inen kolon, sigmoid ve rektum diye tanımlanan sol tarafta bulunurlar. Kalın bağırsak kanseri de en sık kalın bağırsağın bu bölümlerinde yerleşir. Ailesel polip kanser birlikteliği kesin olarak ispatlanmıştır.

Poliplerin Patolojik İncelemesi

Polipler çıkarıldıktan sonra yapılan mikroskobik  incelemelerinde aynı polip üzerinde hem kanserleşme hem de polip dokusunun bulunması poliplerden kanser geliştiğini gösteren önemli bir bulgudur. Polipler çıkarıldıktan sonra yapılan genetik incelemelerde, poliplerde görülen genetik değişiklikler ile kanserlerde görülen genetik değişikliklerin benzer olduğu gösterilmiştir.