Kategoriler
Tiroid Hastalığı Nedir ?
Tiroid hastalıkları ülkemizde oldukça sık görülür ve en yaygın tanımlaması ile ’’ guatr’’ olarak bilinir. Tıbbi olarak guatr ; Tiroid bezinin büyümesine verilen addır. Boyun ön bölümünde ve çok önemli metabolik işlevleri olan tiroid organı hem yerleşim hemde fonksiyonları açısından iyi incelenmesi gereken ve yaygın sağlık sorunlarımızın bir kısmını oluşturabilen bez karakterinde organdır. Günümüzde, sık rastlanılan tiroid hastalıkları sınıflaması , daha kolay anlaşılır olması açısından 4 ana başlık altında toplanır. Bunlar, 1- Hipotiroidi ; Tiroid bezinin az çalışması ,az hormon üretmesi ile karakterize edilidir. Sıklıkla Hashimoto hastalığı altta yatan nedendir, organ yeterince tiroid hormonu üretemez duruma gelmiştir. 2- Hipertiroidi ; Tiroid bezinin aşırı çalışması ile bilinen hastalığıdır, ki en sık Grave’s hastalığında ortaya çıkar, özelliği gözlerin belirginleşmesi,ek olarak hormon düzeyi artışına bağlı bir dizi sistemik bulgulardır. 3-Nodüler tiroid hastalıkları ; Bu hastalıkta tiroid bezi içinde nodüller oluşmaktadır. Nodüller fonksiyon açısında normo,hipo yada hipertiroidik olabilir. 4- Tiroid kanserleri ; Sıklıkla nodüler oluşumlardan kaynaklanan ve farklı türde kanser tiplerini içeren bir grup hastalıktır.
Tiroid bezinde gelişen nodüller, halen en sık rastlanan tiroid sorunu olarak karşımıza çıkmakta ve “acaba kanser miyim ?” kaygısını aklımıza getirmektedir. Teşhisi ve tedavi seçenekleri ilerleyen radyolojik ,laboratuar tekniklerle ve özellikle de ince iğne aspirasyon biyopsisinin yaygın kullanımı sayesinde başarı ile yapılabilmektedir.
Hipotiroidi
Tiroid bezinin az hormon üretmesi ile oluşan tablodur. Altta yatan sıklıkla tiroiditlerdir ve en sık Hashimoto hastalığı nedeni ile ortaya çıkar. Geçirilmiş tiroid operasyonları, hipertiroidi sebebiyle radyoaktif iyot tedavisi,yetersiz iyot alımı,doğumsal bozukluklar tabloya sebep olan diğer durumlardır. Hastalarda saçlı deriden, ayak tırnaklarına kadar değişiklikler oluşabilir. Örneğin saçlarda kuruma ve çabuk kırılma, deride kabalaşma ve kuruluk gelişir. Hafıza ile ilgili sorunlar ortaya çıkar, halsizlik, kilo alımı, soğuğa karşı tahammülsüzlük ve kadınlarda adet düzensizliği görülebilir. Teşhis yolunda ilk basamak ayrıntılı sistemik muayenedir. Hastalığın sebebi ve şiddeti araştırılır. Subklinik hipotiroidi adı verilen hastalık durumu ayrıca irdelenmelidir.
- Ne Yapmalı ?
Belirtilen yakınmaları olan kişilerin ilk olarak dikkkatli fizik muayenesi yapılmalı, tiroid fonksiyon azlığı dışında ek hastalık durumu araştırlmalı, tiroid fonksiyon testlerine bakılmalı,tiroid organına karşı oluşan antikor düzeyleri tespit edilmeli,tiroid ultrasonu uygulanmalıdır. Elde edilen bulgulara göre tetkikler çeşitlendirilebilinir. Yapılması gereken kan tetkiki çalışması ilk olarak TSH ve ST3,ST4 düzeylerinin ölçümünden ibarettir.
- Hipotiroidi Tedavisi ve Yan etkileri
Hipotiroidi hastalığı ilaç ile tedavi edilir. Tiroid hormonu içeren ilaçlar doğru miktarlarda ve önerilen şekilde kullanıldığında hastalık başarı ile tedavi edilir. Bu ilaçların dozu, tiroid fonksiyon testlerinin sonuçlarına göre belirlenir. Ayrıca, zaman içinde vücut ihtiyacı değişkenlik gösterebileceği için fonksiyon testleri aralıklı olarak tekrarlanmalıdır.
Hipotiroidi tedavisinin sıklıkla ömür boyu süreceği akıldan çıkarılmamalıdır. Dolayısıyla, alınan ilacın yan etkileri bilinmelidir. Tiroid ilaçlarının yan etkileri başlıca kalp ritmi üzerinde gelişmektedir. Tedavi öncesi mutlaka bir kalp ritm grafiği (elektrokardiyografi ,EKG) çekilmeli,ritm ile ilgili ek problemler tespit edilirse tetkikler ilerletilmeli ve tedavi yoluna gidilmelidir.
- Hashimoto Hastaları Nasıl Takip Edilmeli ?
Erkeklere göre kadınlarda 20 kat fazla sıklıkta görülen Hashimoto hastalığının tanısı genellikle muayene ve laboratuar tetkikleri ile konur. Ancak hastaların yarıya yakını takiplerine düzenli olarak gelmez. Oysa düzenli takip edilmeyen hastaların tiroid bezlerinde yeni nodüller ortaya çıkabilir ve bu nodüllerin incelenmesi gereklidir. Ultrason eşliğinde bu nodüllerden, ince iğnelerle biopsi alınır ve örnek dokuda patolojik inceleme yapılır.